Zaburzenia psychosomatyczne
Obecnie odchodzi się od ścisłego podziału na choroby somatyczne i psychiczne, z uwagi na wzajemne zależności czynników fizycznych i psychicznych w rozwoju chorób. Dzięki temu możliwe jest całościowe spojrzenie na chorobę, jej przyczynę oraz przebieg, wpływa to korzystnie na proces diagnostyki i leczenia.
Czym są zaburzenia psychosomatyczne? Lekarze i naukowcy wskazują, iż dolegliwości odczuwane w sferze ciała mogą być formą przejawiania się problemów psychiki, a z drugiej strony przewlekłe choroby somatyczne mogą także wywoływać zaburzenia psychiczne. Najczęściej występujące choroby psychosomatyczne to:
Przyczyny i objawy zaburzeń psychosomatycznych
Do przyczyn występowania chorób psychosomatycznych należą:
- czynniki biologiczne – zaburzenia w funkcjonowaniu układu nerwowego,
- czynniki rodzinne, genetyczne,
- wysoki poziom stresu, silne negatywne emocje (zwłaszcza długotrwale tłumione),
- czynniki psychiczne – koncentracja na bólu jest formą walki z podświadomym lękiem, stresem czy konfliktem.
Rozpoznanie zaburzeń psychosomatycznych to złożony i często skomplikowany proces, bo w pierwszej kolejności wymaga wykluczenia czysto somatycznej choroby, która mogłaby wywoływać te objawy. Do najpowszechniejszych objawów należą:
- bóle brzucha, wzdęcia, wymioty czy nudności;
- swędzenie, drętwienie, problemy ze skórą;
- drżenie rąk;
- przyspieszone bicie serca (bez związku z aktywnością fizyczną);
- kołatanie serca w nocy;
- zawroty głowy;
- uderzenia gorąca;
- psychogenne bóle głowy czy kręgosłupa.
Jak leczyć choroby psychosomatyczne?
Jeśli badania wykluczą obecność rzeczywistej choroby somatycznej, a objawy psychosomatyczne mają wyłącznie podłoże w psychice to psycholog lub psychiatra proponuje konkretny plan leczenia. Konieczne jest odpowiednie nastawienie pacjenta, akceptacja specyfiki choroby i motywacja do dogłębnej pracy nad rozwiązaniem problemu z dobrym psychoterapeutą czy psychiatrą. Niekiedy zdarza się także powiązanie objawów z chorobą somatyczną lub pojawienie się jej w następstwie silnego stresu. Wówczas potrzebne jest połączenie dwóch metod leczenia.
Najczęściej zaburzenia psychosomatyczne leczone są na dwa sposoby:
Psychoterapia – np. w nurcie poznawczo-behawioralnym, polegająca na poznaniu rzeczywistych przyczyn stresu pacjenta i realnych, głębokich powodów jego dolegliwości somatycznych
Farmakoterapia – niekiedy w zaburzeniach psychosomatycznych stosuje się leki przeciwdepresyjne czy przeciwlękowe, gdyż często współistnieją z nimi depresja czy lęk.
