Zaburzenia osobowości i ich rodzaje
Zaburzenia osobowości to niewłaściwe, czyli odmienne od przyjętych norm, cechy osobowości, utrwalone złe wzorce zachowań oraz sposobu nawiązywania i utrzymywania relacji. To wszystko przekłada się na gorszą jakość życia, negatywny obraz samego siebie, dysfunkcyjne reakcje, niesatysfakcjonujące relacje z ludźmi. Zaburzenia osobowości rozwijają się od najmłodszych lat i pozostają przez resztę życia, chyba że zostanie podjęte leczenie. Istnieją różne typy zaburzenia osobowości.
Przyczyny i objawy zaburzeń osobowości
Przyczyny zaburzeń osobowości są złożone, mogą się na nie składać:
- uwarunkowania genetyczne,
- biologiczne, chemiczne zmiany w mózgu
- czynniki psychospołeczne.
Do przyczyn zaburzeń osobowości należą najwcześniejsze doświadczenia – sytuacja w rodzinie (np. problemy rodzinne, przemoc, niezaspokojenie potrzeb dziecka), modelujące zachowania dorosłych, trudne relacje w grupie rówieśniczej. Pierwsze objawy zaburzeń osobowości można zaobserwować w okresie późnego dzieciństwa oraz u młodzieży.
Objawy zaburzeń osobowości zależne są od konkretnego rodzaju zaburzenia. Jednak do najpowszechniej objawiają się, jako:
- negatywne nastawienie do świata,
- wycofanie,
- nadmierna chęć kierowania innymi,
- brak umiejętności dostosowania do grupy,
- podejrzliwość,
- chwiejność emocjonalna.
Zaburzenia osobowości – metody leczenia
Utrwalone niewłaściwe wzorce osobowości można zmienić - zaburzenia osobowości można leczyć.
Psychoterapia zaburzeń osobowości jest najbardziej skuteczną metodę ich leczenia. Za szczególnie pomocną uznaje się terapię w nurcie psychodynamicznym – pozwala ona odkryć nieuświadomione mechanizmy funkcjonowania. Skuteczna jest też polegająca m.in. na treningu umiejętności społecznych i utrwalaniu nowych, konstruktywnych schematów działania - terapia poznawczo-behawioralna.
W wielu przypadkach odpowiednią metodą leczenia zaburzeń osobowości jest psychoterapia grupowa, w ramach której również pracuje się nad szkodliwymi zachowaniami, ale w odniesieniu do innych członków grupy. Dają to możliwość skonfrontowania i uświadomienia sobie, jak to, co się robi i mówi, wpływa na inne osoby i relacje z nimi.
W przypadku zaburzeń osobowości potrzebna jest terapia długotrwała (powyżej 10 spotkań). Efekty terapii zależą od rodzaju zaburzenia, stopnia nasilenia objawów i czasu, od kiedy występują.
Farmakoterapia bywa stosowana uzupełniająco, jako wspomaganie psychoterapii, ponieważ leki zmniejszają nasilenie objawów, polecane są więc np. preparaty stabilizujące nastrój.
